Geçtiğimiz hafta derbi maçında kalp krizi geçirerek hayatını kaybeden Koray Şener’in anısına saygıyla...
35 yaşın altındaki gençlerin ani ölümlerinde altta yatan öncelikli nedenler kalp (kardiyak) kökenlidir. Bu ölümler genellikle fiziksel aktivite esnasında ortaya çıkar ve erkeklerde kadınlara nazaran daha sıktır. Bu sebeple özellikle sporcuların, hem spora başlamadan önce, hem de devamında rutin kardiyoloji muayenesinden geçmeleri şarttır. Her yıl ani kardiyak ölümlerin 50.000’de 1’i genç sporcularda görülmektedir.
Gençlerde ani kardiyak ölüm sebepleri nelerdir?
* Hipertrofik Kardiyomyopati: Çoğunlukla kalıtsaldır. Kalp kaslarının duvarları kalınlaşır ve bunun sonucunda kalbin elektriksel ileti sistemi bozulur; kalp ritmi hızlanır ve bozulur. Düzensiz kalp ritmi ani ölüme sebebiyet verebilir. Özellikle genç sporculardaki ani ölümlerde tanımlanmış en sık sebeptir. Genellikle gözden kaçar.
* Koroner Arter Anormallikleri: Kalbi besleyen koroner damarlarda doğuştan gelen bağlantı sorunları olabilir , özellikle egzersizde damarlar baskıya uğrar ve kalpte yeterli kan akışı olmaz.
* Ritm Bozuklukları: Uzun QT sendromu kalıtsal bir ritm bozukluğu olup ani ölüm riskini arttırır. Yine kalbin elektriksel ileti sistemindeki bir bozukluk olan Brugada sendromu da ani ölüme yol açabilir.
* Kalp Kasının İltihabı (enfeksiyon veya enfeksiyon dışı sebeplerle)
* Commotio Cordis: Göğüs duvarına gelen künt darbe sonucu ventriküler fibrilasyon oluşmasıyla ölüm gelişebilir.
Ani kardiyak ölümlere ait ön uyarı işaretleri var mıdır?
Genellikle ani kardiyak ölümler bulgu vermeden ortaya çıkarlar. Tamamen sağlıklı görünseler de nefes darlığı, göğüs ağrısı, ani bayılmalar, morarma, çarpıntı, ailede 50 yaş altı ani ölüm öyküsü olan gençlerde özel inceleme gerekir. Fizik muayene ve EKG dışında bazı laboratuvar testleri de tanıda yol gösterici olabilir. (Bu testlerle ilgili ayrıntılı bilgi için: https://www.duzen.com.tr/…/Kardiyovask%C3%BCler%20Yatk%C4%B… )
Gençlerde Ani Ölüm Önlenebilir Mi?
Özellikle hipertrofik kardiyomyopati, genetik kökenli aritmi tanısı almış gençlerin yoğun sporlardan uzak durmaları, gereği halinde tıbbi ve cerrahi tedavi almaları ani ölümleri önlemek için etkin adımlardır. Hipertrofik kardiyomyopati hastalarında göğüse yerleştirilen ritm düzeltici defibrilatör uygulaması; hayatı tehdit eden rtim bozukluklarını anında düzelterek ani ölüm riskini önler.
Kimler ani ölüm riski açısından taranmalıdır?
* Sporcular : EKG’yi de içeren kardiyolojik ve genel fizik muayene yapılmalıdır.
* Ailede 50 yaş altı ani ölüm öyküsü olanlar
* Nefes darlığı, göğüs ağrısı, ani bayılmalar, morarma, çarpıntı gibi bulguları olanlar
Kaynak: https://www.mayoclinic.org/…/in-d…/sudden-death/art-20047571
Bağlantı adresi: https://www.duzen.com.tr/…/Kardiyovask%C3%BCler%20Yatk%C4%B…