Auto-Brewery sendromu veya bağırsak fermantasyon sendromu, gastrointestinal sistem, ağız boşluğu veya idrar sisteminde mantarlar veya bakterilerin fermante olmasıyla endojen etanolün üretildiği bir durumdur. Şeker alkole fermente edilir ve basit ve kompleks şekerli bir diyet gastrointestinal ve genitoüriner sistemden fermente edilen alkolü artırabilir. Bu sendroma sahip hastalar genellikle şeker ve karbonhidrat açısından zengin bir diyet tükettiklerinde alkol kullanımından uzak durdukları halde alkol zehirlenmesi belirtisi ve semptomu gösterirler. Altta yatan bağırsak sorunları olan hastaların bunu yaşama olasılığı daha yüksektir. Nadir bir hastalık olarak kabul edilir ama muhtemelen yeterince teşhis edilmemektedir.

Aslında sindirim esnasında çok az miktarda da olsa etanol üretimi olur ancak fermente olan maya veya bakteriler çoğalır ve patojenik hale gelirse kan etanol seviyeleri artabilir. Candida ve Saccharomyces familyalarından mayalar, Auto-Brewery sendromu için en çok suçlanan komensallerdir; Saccharomyces cerevisiae, S. boulardii ve C. glabrata, C.albicans, C.kefyr ve C. parapsilosis. Ayrıca Klebsiella pneumonia, Enterococcus faecium, E.faecalis ve Citrobacter freundii bakterileri de ayrı ayrı bazı vakalarda rol oynamıştır. Gastrointestinal sistem dışında ağız boşluğunda ve mesanede de Auto-Brewery sendromu vakası tanımlanmıştır.

Auto-Brewery sendromu, diyabet, obezite ve Crohn hastalığı gibi eşlik eden hastalıkları olan hastalarda daha yaygındır ama sağlıklı bireylerde de ortaya çıkabilir. Bağırsak, ağız veya idrar mikobiyomunun bozulması, fermente olan mikropların aşırı kolonileşmesine izin verebilir. Mikrobiyom bozuklukları, karbonhidrat ve rafine gıdalar açısından zengin bir diyet ve antibiyotiklerin aşırı kullanımı nedeniyle oluşur. Kısa bağırsak sendromu, psödoobstrüksiyon, ince bağırsakta aşırı bakteri üremesi (SIBO) gibi bazı altta yatan hastalıklar veya koşullar da Auto-Brewery sendromuna katkıda bulunabilir.

Auto-Brewery sendromunun en sık görülen belirtileri, peltek konuşma, meyveli nefes kokusu, yürüme güçlüğü, depresyon atakları, nöbetler, kusma, sarhoşluk hissi ve yönelim bozukluğudur. Hasta kusma, geğirme, kronik yorgunluk, baş dönmesi, koordinasyon kaybı, yönelim bozukluğu, vezialji ve irritabl bağırsak semptomlarının belirtilerini yaşayabilir. Zehirlenme atakları rastgele olur ve sendromun hastanın hayatı üzerinde önemli etkileri vardır. Önemli alkol seviyelerinin üretilmesi nedeniyle, alkol testinde herhangi bir alkol tüketmeden yasal sürüş limitinin üzerinde çıkabilirler.

Hastalar başlangıçta zehirlenme belirtileri ve semptomları göstermeyebilir ancak nörolojik semptomlar, koordinasyon kaybı ve ruh hali değişiklikleri bildirebilirler. Durumun belirsizliği tanı ve tedaviyi zorlar. Alkol tüketmeyen ama kanında yüksek alkol seviyesi olan her hastada, özellikle de yüksek karbonhidratlı bir diyet tüketiyorlarsa veya antibiyotik kullanım geçmişleri varsa Auto-Brewery sendromu düşünülmelidir.  Ayrıntılı bir diyet geçmişi dahil kapsamlı bir öykü alınmalı ve fiziksel muayene yapılmalıdır.

• Baş yaralanması, gizli içki içme, psikiatrik hastalıklar gibi diğer nedenler dışlanmalıdır.
• D-laktik asidoz da ayırıcı tanıya dahil edilmelidir.
• Tam kan sayımı, metabolizma testleri, kan alkol seviyesi, uyuşturucu taraması ve dışkı kültürü (bakteriyel ve mantar) gibi laboratuvar testleri
• Yüksek karbonhidratlı diyetle 24 saatlik gözlem (ancak fermente olan mikroplara bağlı olarak her hasta 24 saat içinde atak geçirmeyebilir)
• 200 gr. glikoz ile kan alkol içeriği ve nefes alkol konsantrasyonu ölçümü yapılır. Test sırasında seviyeler yüksekse Auto-Brewery sendromu doğrulanır.

Kanında aşırı yüksek alkol seviyesi olan hastaya akut alkol zehirlenmesi açısından tedavi uygulanmalı ve durumu stabilize edilmelidir. Tanımlanan maya veya bakteri için kültür sonuçlarına göre ilaç tedavisi verilebilir. Semptomlar geçene kadar yüksek protein ve düşük karbonhidratlı diyet uygulanmalıdır.

Probiyotik takviyeleri, gastrointestinal sistemdeki bakterilerin dengelenmesine yardımcı olabilir ancak bu konuda yeteri kadar inceleme yoktur. Auto-Brewery sendromunun tekrarlama riski karbonhidratlardan kaçınılarak azaltılır. Zararlı ve yararlı bakteriler arasında dengesizliğe neden olan her şey bağırsaktaki fermantasyonu artırabilir. Mümkünse antibiyotiklerden kaçınılmalıdır.

Auto- Brewery sendromu her ülke ve her yaşta hastada gözlenebilir. Türkiye’de de vaka bildirimi yapmıştır.

Uzm. Dr. Tutku Taşkınoğlu

https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/37004374/