Haziran’ın 3. Haftasını geride bıraktık ve üst solunum yolu enfeksiyonu ile başvurular hala devam ediyor. Enfeksiyon etkenleri arasında rhino/enterovirüs ve COVID-19 öne çıkıyor. Az sayıda adenovirüs ve RSV enfeksiyonlarına da rastlıyoruz.

Enterovirüs ailesinin bir üyesi olan rhino/enterovirus, virüslerin uçsuz bucaksız dünyasında, çok da ciddiye alınmayan bir oyuncudur. Oysa enterovirüs ailesi, poliovirüs, coxsackievirüs ve echovirüs gibi iyi bilinen suçluları içeren çeşitli bir virüs grubundan oluşur.

Virüs, diğer solunum yolu virüsleri gibi enfekte bir kişi hapşırdığında veya öksürdüğünde damlacıklar yoluyla yayılır. Ama ayrıca fekal-oral bulaşma da mümkündür. Özellikle bez değiştirme veya tuvalet kullanımına yardımcı olma sırasında enfekte bir kişinin dışkısıyla temas bulaşmaya neden olabilir.

Rhino/Enterovirüsüne bağışıklık kazanamazsınız. Yıl içinde birkaç kez karşılaşabilir ve hasta olabilirsiniz. Çocuklar her yıl en az iki kez enfekte olurlar. Rhino/Enterovirüs tüm yıl boyunca mevcuttur, ancak erken sonbahar ve ilkbaharda aktif olma olasılıkları daha yüksektir.

Rhino/enterovirüs, solunum yollarına karşı özel bir yakınlığı olan tek zincirli bir RNA virüsüdür. Yaptığı solunum yolu enfeksiyonu genellikle hafif seyreder. Rhino/enterovirusler üst solunum yolu enfeksiyonlarının yarısından fazlasına neden olur ve küresel olarak insanlarda en yaygın bulunan virüslerdir. Üstelik olağanüstü bir uyum sağlama ve evrimleşme yeteneği vardır. Virüsün etkisi bireyler arasında önemli ölçüde farklılık gösterir. Bazıları sadece hafif semptomlar yaşarken, diğerleri daha ciddi solunum sorunları yaşayabilirler. En sık burun akıntısı veya tıkanıklığı, boğaz ağrısı, öksürük, hapşırma, hafif vücut ağrıları yaşanır. Bazı durumlarda ise sadece hafif ateş ve yorgunluk yaşayabilirler. Şiddetli vakalarda, rhino/enterovirüsünün astım semptomlarını kötüleştirerek hastaneye yatışa yol açabilir.

Rhino/enterovirüs enfeksiyonu genelde 7-10 gün sürer ve herhangi bir özel tedavi olmaksızın kademeli olarak azalır. Genellikle komplikasyonsuz seyreder. Ama bazen diğer bölgelere yayılır. Ancak, bağışıklık sistemi zayıflamış, astım veya solunum yolu rahatsızlıkları olan kişiler bronşit veya zatürre gibi ciddi komplikasyonlar yaşayabilir ayrıca kulak enfeksiyonu ve sinüzit olabilir. Ayrıca halk arasında beta olarak bilinen Streptecoccus enfeksiyonlarına da zemin hazırlayabilir.

Antibiyotiklerin rhino/enterovirus gibi virüslere karşı etkili olmadığını belirtmek önemlidir. Bunlar yalnızca bakteriyel enfeksiyonlara karşı etkilidir ve basit bir soğuk algınlığını tedavi etmek için kullanılmamalıdır. Gereksiz antibiyotik kullanımı, antibiyotik dirençli bakterilerin gelişmesine yol açabilir ve gelecekte ciddi enfeksiyonların tedavisini zorlaştırabilir.

Önlem her zaman tedaviden daha iyidir.

• Ellerinizi sık sık yıkayın
• Hasta kişilerle yakın temastan kaçının
• Hapşırma veya öksürme sırasında dirseğinizin iç kısmıyla ağzınızı kapatın
• Sık dokunulan yüzeyleri sık sık temizleyin ve dezenfekte edin
• Kalabalık iç mekanlarda maske takın.

Uzm. Dr. Tutku Taşkınoğlu